Optometrie in de eerstelijn

Het aantal patiënten met oogaandoeningen dat zich meldt bij de huisarts stijgt al jaren fors. Oogheelkundige onderzoeksmogelijkheden van huisartsen zijn vaak beperkt. Mede daardoor neemt het beroep op de tweedelijns oogheelkundige zorg explosief toe. De vraag hoe betaalbare en toegankelijke oogzorg geboden kan blijven worden is daarmee urgent.

Doelstelling

• Verlaging van zorgkosten door taakherschikking en zorgverschuiving: afname tweedelijns verwijzingen van niet-complexe, planbare oogheelkundige zorg door taakherschikking via eerstelijns optometrie.
• Kwaliteit van zorg: zorg daar verlenen waar die hoort en verleden. De optometrist is opgeleid om de eerstelijns oogzorg snel de juiste diagnose te stellen.

Hoe? Oogartsen van het ETZ hebben samen met enkele optometristen uit de regio Midden-Brabant de mogelijkheden verkend om zorg te verplaatsen uit het ziekenhuis naar de optometrist. Deze verkenning heeft uiteindelijk geresulteerd in een werkgroep met kaderhuisartsen (diabetes) en oogartsen. Het projectidee is inmiddels verder uitgewerkt, afspraken over de belangrijkste doelstellingen zijn gemaakt en de business case is uitgewerkt.

Het Samendraads-project Optometrie in de eerstelijn behelst een andere organisatie van de oogzorg. De optometrist (van Oogzorgpunt) vormt een filter tussen huisarts en oogarts. Verwijzing van de huisarts naar de optometrist voorkomt onnodige consulten in de tweedelijn en draagt bij aan het betaalbaar en toegankelijk houden van de zorg.

De wachttijden bij Oogzorgpunt zijn kort (afspraak binnen vijf werkdagen) en het onderzoek gaat niet ten koste van het eigen risico van de patiënt.

+ + +

Werkgroep Oogzorg
Inge van den Borne (projectleider)
Jeroen van Overveld (huisarts)
Paul van den Broek (huisarts)
Henk Veraart (oogarts)
Floor Tukkers (oogarts)

In de praktijk

Huisarts Olaf Romijn is inmiddels (februari 2021) gestart en heeft ervaring opgedaan met het programma Optometrie in de eerstelijn. Aan hem de vraag hoe dat ging, welke voordelen hij ziet en wat het voor de patiënt verbetert ten opzichte van de oude situatie.

Hoeveel patiënten hebben jullie al doorverwezen?
Vanaf het begin (twee maanden geleden) hebben we al 15 patiënten doorverwezen naar Oogzorgpunt.

Wat zijn voordelen?
Het biedt een extra zekerheid bij patiënten waarvan je weet dat ze (nog) niet bij de oogarts thuis horen, maar waar je wel een stukje diagnostiek wilt inzetten. De korte termijn waarop ze terecht kunnen wordt door patiënten ook erg gewaardeerd.

Wat zijn de eerste ervaringen met Oogzorgpunt?
De wijze van terugkoppelen vind ik heel prettig. Je krijgt een diagnose en behandeladvies. Omdat je zelf de hoofdbehandelaar blijft, dwingt dit je automatisch om meer na te denken over de diagnose en de behandeling, wat het ook weer leerzaam maakt. Bij een verwijzing naar de oogarts wordt de patiënt daar behandeld en nu blijf je er zelf een rol in spelen. Wat ik daarnaast erg fijn vind is dat, indien er toch een verwijzing naar de oogarts nodig is, direct wordt aangegeven op welke termijn dat moet gebeuren.

Wat is goed voor de collega-huisartsen om te weten?
Met name de snelheid waarmee patiënten gezien worden is een groot voordeel. De combinatie van je eigen kennis én een gedegen oogonderzoek is vaak al voldoende om patiënten te behandelen en/of gerust te stellen.

Hoe kunnen de mogelijkheden die Oogzorgpunt biedt optimaal worden benut?
Dat kan door goed onderscheid te maken tussen wat Oogzorgpunt kan en wat bij de oogarts thuishoort. Dus het is goed dat er vanuit beide kanten wordt aangegeven wat de mogelijkheden en grenzen zijn.